5 wskazówek, jak zmniejszyć ekspozycję na tworzywa sztuczne

Mikroplastiki i chemikalia: wyzwania dla zdrowia i środowiska

Mikroplastiki oraz chemikalia pochodzące z tworzyw sztucznych stały się wszechobecne w naszym środowisku. Zawarte w oceanach, powietrzu, wodzie pitnej, żywności, a nawet w kurzu domowym, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i innych organizmów. Dr Sherri Mason, chemik i ekspert w dziedzinie zrównoważonego rozwoju na Penn State Behrend, badała obecność plastiku w wodzie z kranu, piwie, soli morskiej oraz wodzie butelkowanej. Podkreśla, że całkowite uniknięcie mikroplastików jest niemal niemożliwe, ale możemy podjąć działania, by ograniczyć ich wpływ na nasze zdrowie i środowisko.

Mikroplastiki – niewidzialne zagrożenie

Mikroplastiki to bardzo małe cząsteczki plastiku, których średnica nie przekracza 5 mm. Powstają zarówno w wyniku rozpadu większych przedmiotów plastikowych, jak butelki, torby czy opakowania, jak i są dodawane do niektórych produktów, na przykład kosmetyków czy środków czystości. Badania pokazują, że mikroplastiki obecne są w wodzie pitnej, soli morskiej, piwie, a nawet w powietrzu, którym oddychamy. Przeciętny człowiek może spożywać rocznie od 70 000 do 120 000 cząsteczek mikroplastiku, a ich liczba wzrasta, jeśli pijemy wodę butelkowaną.

Chemikalia zawarte w plastiku, takie jak bisfenol A (BPA), ftalany czy substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS), stanowią kolejne zagrożenie. Związki te mogą zaburzać gospodarkę hormonalną, wpływać na rozwój płodu, a nawet zwiększać ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Dlatego tak ważne jest ograniczenie narażenia na te substancje.

Dlaczego unikanie plastiku jest tak trudne?

Plastik stał się integralną częścią naszego życia. Jest tani, lekki, trwały i wszechstronny, co sprawia, że trudno go zastąpić. Większość produktów spożywczych jest pakowana w plastikowe opakowania, a wiele przedmiotów codziennego użytku, od telefonów komórkowych po meble, zawiera tworzywa sztuczne. Dr Mason zaznacza, że całkowite unikanie plastiku jest prawie niemożliwe, ale możemy podjąć kroki, by zmniejszyć jego wpływ na nasze zdrowie i środowisko.

Jak ograniczyć narażenie na mikroplastiki i chemikalia?

Choć całkowite wyeliminowanie mikroplastików i chemikaliów z naszego życia jest nierealne, istnieje kilka skutecznych sposobów na zminimalizowanie ich wpływu:

1. Pij wodę z kranu
   Woda butelkowana to jedno z głównych źródeł mikroplastików w diecie. Badania wykazały, że woda butelkowana zawiera średnio dwa razy więcej mikroplastików niż woda z kranu. Dodatkowo, niektóre marki wody butelkowanej zawierają wysoki poziom szkodliwych chemikaliów PFAS. Woda z kranu jest więc nie tylko bardziej ekologiczna, ale także zdrowsza. Jeśli obawiasz się o jej jakość, możesz zainwestować w filtr do wody.
2. Nie podgrzewaj jedzenia w plastiku
   Podgrzewanie żywności w plastikowych pojemnikach może powodować migrację chemikaliów, takich jak BPA czy ftalany, do jedzenia. Zamiast tego, używaj szklanych lub ceramicznych pojemników. Jeśli musisz używać plastiku, upewnij się, że jest oznaczony jako bezpieczny do kontaktu z żywnością (np. symbolem "BPA-free").
3. Unikaj plastikowych pojemników na żywność
   Kupowanie żywności pakowanej w plastik to jedno z głównych źródeł mikroplastików i chemikaliów. Coraz więcej firm oferuje ekologiczne alternatywy, takie jak opakowania z trzciny cukrowej, bambusa czy innych materiałów biodegradowalnych. Wybierając produkty w takich opakowaniach, zmniejszasz swoje narażenie na szkodliwe substancje i wspierasz zrównoważone praktyki.
4. Jedz więcej świeżej żywności
   Świeże produkty, takie jak owoce, warzywa czy mięso, są mniej narażone na kontakt z plastikiem niż żywność przetworzona. Choć mikroplastiki mogą występować nawet w świeżych produktach, są one mniej narażone na działanie chemikaliów. Ponadto, wiele puszek z żywnością jest wyłożonych bisfenolem, co również stanowi ryzyko. Dlatego warto stawiać na świeże, nieprzetworzone produkty.
5. Zminimalizuj kurz domowy
   Kurz domowy to kolejne źródło narażenia na chemikalia zawarte w plastiku, takie jak ftalany. Regularne odkurzanie i utrzymywanie czystości w domu może znacząco zmniejszyć narażenie na te substancje. Warto również rozważyć zakup oczyszczacza powietrza, który usuwa zanieczyszczenia, w tym cząsteczki plastiku, z powietrza.

Systemowe rozwiązania problemu mikroplastików

Choć działania indywidualne są istotne, rozwiązanie problemu mikroplastików wymaga systemowych zmian. Oto kluczowe obszary, w których konieczne są działania:

• Regulacje prawne: Wprowadzenie zakazów lub ograniczeń dotyczących jednorazowych produktów plastikowych, takich jak słomki, torby czy opakowania na żywność.
• Innowacje w dziedzinie materiałów: Rozwój biodegradowalnych i kompostowalnych alternatyw dla plastiku.
• Edukacja społeczeństwa: Podnoszenie świadomości na temat wpływu plastiku na zdrowie i środowisko.
• Recykling i gospodarka odpadami: Poprawa systemów recyklingu, by zmniejszyć ilość plastiku trafiającego do środowiska.

Podsumowanie

Mikroplastiki i chemikalia zawarte w plastiku stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i środowiska. Choć ich całkowite wyeliminowanie jest niemożliwe, możemy podjąć kroki, by zminimalizować ich wpływ. Pijąc wodę z kranu, unikając podgrzewania jedzenia w plastiku, wybierając świeżą żywność i dbając o czystość w domu, możemy skutecznie ograniczyć narażenie na te substancje. Jednak realna zmiana wymaga również systemowych działań ze strony rządów, producentów i społeczeństwa. Tylko wspólnymi siłami możemy ograniczyć wpływ plastiku na naszą planetę i przyszłe pokolenia